توزیع شیر در مدارس؛ حمایت دولت چهاردهم از سلامت دانش‌آموزان

آغاز طرح توزیع شیر رایگان در مدارس کشور به سال ۱۳۷۹ برمی‌گردد که براساس آن، ۷۰ نوبت شیر در طول سال تحصیلی در میان دانش‌آموزان توزیع می‌شد. اجرای کامل این طرح از سال ۱۳۸۴ در مدارس کشور آغاز شد اما به مرور از میزان توزیع کاسته شد و در نهایت سال ۱۳۹۶ به دلیل کمبود منابع اعتباری، اجرای طرح متوقف شد.

سال تحصیلی ۱۴۰۳ – ۱۴۰۲ هم خبر توزیع شیر رایگان در مدارس ابتدایی از آغاز سال تحصیلی مطرح شد و در این راستا وزارت آموزش و پرورش خود را برای توزیع شیر رایگان در مدارس آماده کرد اما برخی مشکلات از جمله عدم آمادگی شرکت‌های لبنی برای تهیه شیر، اجرای طرح را دچار وقفه کرد.

به همین دلیل این طرح از نیمه‌های سال تحصیلی گذشته و در ابتدا با پوشش مناطق محروم آغاز و به تدریج به سایر مناطق کشور هم رسید، ضمن اینکه در برنامه هفتم پیشرفت هم مجوز اجرای کامل طرح به داده شد.

هرچند که مسئولان وزارت آموزش و پرورش پیشتر برای توزیع شیر رایگان در سال تحصیلی ( ۱۴۰۴ – ۱۴۰۳) اعلام آمادگی کرده بودند اما اجرای این طرح به تامین اعتبار از سوی سازمان برنامه و بودجه بستگی داشت و این بودجه در آن زمان اختصاص نیافت.

علی درویشی رئیس امور آموزش و پرورش عمومی و مهارتی سازمان برنامه و بودجه کشور چندی قبل اعلام کرد که امسال ۶ هزار میلیارد تومان برای اجرای طرح توزیع شیر رایگان در مدارس اختصاص یافته است.

اکنون پس از چند سال توقف و اجرای محدود، برنامه توزیع شیر در مدارس کشور بار دیگر در دستور کار وزارت آموزش و پرورش قرار گرفته است. این طرح که با هدف ارتقای سلامت تغذیه‌ای دانش‌آموزان، به‌ویژه در مناطق محروم، طراحی شده، اکنون با حمایت دولت و همکاری صنایع لبنی داخلی، در حال احیا و گسترش است.

یک لیوان شیر ۱۳ ماده مغذی ضروری را برای رشد و یادگیری کودکان به ارمغان می‌آورد و به ویژه در دانش‌آموزان دختر باعث افزایش تراکم استخوان می‌شود. شیر تازه به دلیل داشتن ترکیبات غذایی منحصر به فرد، بخشی جدایی ناپذیر از برنامه غذایی مدارس دولتی در کشورهای مختلف است، یک لیوان شیر ۱۳ ماده مغذی ضروری را برای رشد و یادگیری کودکان به ارمغان می آورد و آن را جزء مهمی از رژیم غذایی کلی آنها می کند.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت نیز پیش از این اعلام کرده است: یک لیوان شیر می تواند کلسیم و فسفر لازم برای رشد مناسب و استحکام استخوان‌ها در گروه‌های سنی کودکان و بزرگسالان را تامین کند و مطالعات نشان داده که مصرف شیر با قد کودکان و رشد جسمانی نوجوانان رابطه مثبت دارد همچنین مصرف شیر به ویژه در دانش آموزان دختر باعث افزایش تراکم استخوان می‌شود.

کارشناسان بر این باورند که طرح توزیع رایگان شیر در مدارس می‌تواند از پوکی استخوان و کاهش متوسط قد دانش‌آموزان، پوسیدگی دندان، کاهش حافظه و کاهش ابتلا به سرطان جلوگیری کند و سبب تقویت پوست و مو، افزایش حجم ماهیچه و کاهش استرس شود.

در همین رابطه، علی فرهادی سخنگوی وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار گروه جامعه ایرنا از توزیع ۷۵ وعده شیر رایگان در سال تحصیلی جدید(۱۴۰۵ – ۱۴۰۴) برای دانش آموزان مدارس ابتدایی دولتی خبر داد و گفت: برنامه توزیع شیر برای مدارس ابتدایی دولتی در بودجه سال ۱۴۰۴ پیش‌بینی شده است که از مهر و همزمان با آغاز سال تحصیلی اجرا می‌شود.

وی درباره تعداد دفعات توزیع شیر رایگان در مدارس، افزود: تعداد وعده‌های توزیع براساس یک برنامه‌ مشخص تعیین شده و قرار است ۷۵ وعده در طول سال باشد و برهمین اساس به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که طرح توزیع شیر در تمامی مدارس ابتدایی دولتی با اولویت مناطق محروم اجرایی شود.

محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور نیز با اشاره به لزوم اهمیت توزیع شیر در مدارس، اظهار کرد: یکی از اولویت‌های دولت توزیع شیر رایگان در مدارس دولتی است. این اقدام یک سرمایه‌گذاری برای تأمین سلامت دانش آموزان بوده و هزینه نیست. باید حداکثر تا ۱۰ مهر توزیع شیر در مدارس دولتی در همه کشور آغاز شود. توزیع شیر رایگان اقدام ضروری است که باید با کیفیت و نظارت خوب انجام شود.

علیرضا کاظمی وزیر آموزش و پرورش هم اعلام کرده است که هیچ گونه نگرانی برای اجرای طرح توزیع شیر در مدارس وجود ندارد چرا که این موضوع در بودجه کشور لحاظ شده بود.

علی فرهادی سخنگوی وزارت‌آموزش و پرورش از انعقاد قرارداد توزیع شیر در مدارس ابتدایی سطح کشور خبر داد و گفت: دانش‌آموزان در مهر ماه بطری شیر خود را دریافت می‌کنند.

وی اظهار کرد: برای توزیع شیر مدارس جلسات کاری آن از ۶ یا هفت ماه پیش برگزار و زیرساخت اجرای آن نیز در کشور آماده شد، البته بخشنامه مربوط به توزیع شیر برای استان‌ها توسط وزارت آموزش و پرورش ارسال و متن قرارداد و قیمت هر بطری یا هر بسته شیر ۲۰۰ سی سی ۲.۵ درصد چربی در بسته تترا پک (پاکت های مقرون به صرفه با ماندگاری بالا) در کارخانجات تولید شیر مشخص شده است.

فرهادی به رتبه کیفی شیر در بین کارخانجات نیز اشاره کرد و گفت: شیر باید دارای رتبه a، b، c باشد اما آموزش و پرورش و وزارت بهداشت برای مدارس تنها رتبه a را تایید و لیست کارخانجات رتبه a هم را معرفی کردند. متن قرارداد با ستاد تنظیم بازار به توافق رسیده و قیمت هر بطری شیر هم مشخص شده است و اولویت در هر استانی اینگونه است که با کارخانه و شرکت تولیدی استان خود قرارداد ببندند اما چنانچه یک استان ظرفیت توزیع آن را نداشته باشد از استان‌های همجوار استفاده خواهد شد.

به گفته سخنگوی وزارت آموزش و پرورش، قرارداد توزیع در استان‌ها منعقد و تلاش آموزش و پرورش این است که از مهر شیر را میان دانش‌آموزان آغاز کنیم.

بازگشت طرح توزیع شیر به مدارس، نه‌تنها یک برنامه تغذیه‌ای بلکه گامی مؤثر در مسیر ارتقای سلامت نسل آینده و کاهش نابرابری تغذیه‌ای در کشور است و اجرای موفق این برنامه نیازمند تداوم حمایت مالی، نظارت دقیق، و مشارکت فعال خانواده‌ها و مدارس است زیرا سلامت دانش‌آموزان، سرمایه‌ای ملی است که باید با برنامه‌ریزی علمی و عزم جمعی حفظ شود.