چهل منبر، آیینی به وسعت اندوه زینب (س)

برخی سنت های مذهبی آنچنان با روح مردم این دیار عجین شده که نسل به نسل و سینه به سینه همچنان در حال انتقال به آیندگان است به نحوی که بخشی مهم از فرهنگ بومی و مذهبی این دیار تاریخی شده اند.

این فرهنگ های کم نظیر لرستان از جمله ” چهل منبر” آنچنان مورد توجه و استقبال گردشگران مذهبی کشور و حتی محققان جامعه شناس و مردم شناسان نیز قرار گرفته است که هرساله در ایام عزاداری سرور و سالار شهیدان، گردشگران و خبرنگاران بسیاری از این آیین های سنتی فیلم، گزارش و عکس تهیه می کنند.

یکی از آیین های کهن لرستان در ایام محرم که میان بانوان استان رواج دارد آیین “چهل منبر” است که هر ساله در روز نهم محرم مصادف با تاسوعای حسینی، به یاد ۴۰ منزل طی شده اسارت حضرت زینب (س) و کودکان یتیم حسین(ع) از کربلا تا سرزمین شام برگزار می شود و بانوان لرستانی علاوه بر همدردی با زینب (س) در غم برادر، حاجات خود را با توسل به ائمه از خداوند منان طلب می‌کنند.

تعداد منبرها در این مراسم، برگرفته از فرهنگ ایرانی مقدس بودن عدد ۴۰ است که همیشه برای مردم معتبر و مقدس بوده است و در زوایای مختلف فرهنگی، اجتماعی و مذهبی جامعه، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می باشد.

صبح روز تاسوعا که می شود، زنان و دخترانی که حاجت دارند، خود را سیاهپوش کرده و نقابی هم بر چهره می زنند و با پای برهنه و بدون کفش، در سکوت کامل و بدون صحبت کردن با دیگران با پای پیاده راه افتاده و به یاد اسارت حضرت زینب(س) و رنج های وی با رفتن به ۴۰ سقاخانه یا منبر و روشن کردن ۴۰ شمع به عزاداری پرداخته، برخی نذر خود را ادا و یا از خداوند متعال طلب برآورده شدن حاجات می کنند.

این بانوان به هر سقاخانه یا مجلس روضه ای که می رسند، مکث کرده و با عزاداری،روشن کردن شمع، گذاشتن نقل و قند و یا هر نذری دیگری در این مجالس از خداوند طلب حاجت کرده و به منبر و یا سقاخانه بعدی می روند، فرقی ندارد که منبر رفتن حاجتمندان در زیر گرمای تابستان باشد یا سرمای زمستان بلکه مسیر را ادامه می دهند و تا غروب روز تاسوعا۴۰ منبر را طی می کنند و در هر منبر، دقایقی به یاد غم های زینب (س) اشک ماتم می ریزند.

مراسم “چهل منبر” خرم آباد، به شماره ۳۲۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و البته امروزه برخی مردان نیز بانوان خود را دراین آیین همراهی کرده و با نقاب و روبند مسیر ۴۰ منبر را طی می کنند.