ناآگاهی مردم عامل اصلی خوددرمانی با آنتی‌بیوتیک

کیانوش کمالی توضیح داد: مصرف آنتی‌بیوتیک در ایران طی سال‌های گذشته بالا بوده و برخلاف کشورهای دیگر، روند کنترل مناسبی صورت نگرفته است و یکی از دلایل مهم، ناآگاهی مردم است، بسیاری تصور می‌کنند مصرف دارو باعث بهبود سریع‌تر می‌شود، ودر حالی که طول دوره بیماری تغییر نمی‌کند و تنها عوارض دارویی و مقاومت میکروبی ایجاد می‌شود.

وی افزود: مطالعات نشان داده‌اند که بسیاری آنتی‌بیوتیک‌ها را بدون نسخه پزشک مصرف می‌کنند و این خوددرمانی نه تنها طبیعی یا فلور نرمال بدن را از بین می‌برد و زمینه بروز عفونت‌های قارچی و سایر مشکلات را ایجاد، بلکه با گسترش باکتری‌های مقاوم، سلامت جامعه را هم تهدید می‌کند.

دکتر کمالی با اشاره به نمونه‌هایی از بیماری‌های شایع گفت: اکثر سرماخوردگی‌ها، گلودردهای حاد، اسهال‌ها و حتی آنفولانزا نیاز به آنتی‌بیوتیک ندارند و درمان این بیماری‌ها شامل مصرف مایعات کافی، داروهای مسکن، درمان‌های علامتی و استراحت است و طول دوره بیماری را کوتاه‌تر نمی‌کند.

وی آموزش مداوم و اصلاح باورهای غلط مردم درباره مصرف آنتی‌بیوتیک را ضروری دانست و گفت: با این کار خوددرمانی کاهش می‌یابد و خطر مقاومت میکروبی در جامعه کنترل می‌شود.

متخصص بیماری‌های عفونی و رئیس مرکز تحقیقات عفونت‌های بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: بسیاری از عفونت‌ها به آنتی‌بیوتیک نیازی ندارند و اغلب عفونت‌های تنفسی شایع در جامعه، مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، کرونا، سینوزیت‌های حاد و گلودردهای حاد، عامل ویروسی دارند و مصرف آنتی‌بیوتیک در این موارد نه تنها کمکی به بهبود بیمار نمی‌کند، بلکه عوارض و هزینه‌های اضافی ایجاد می‌کند.

کیانا شیرانی افزود: مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها یکی از چالش‌های اصلی سلامت عمومی در ایران است و می‌تواند منجر به مقاومت آنتی‌بیوتیکی، هزینه‌های اضافی و عوارض جانبی برای بیماران شود.

وی با اشاره به آمار سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۲۴ گفت: براساس این آمار ایران در رتبه اول مصرف آنتی‌بیوتیک در دنیا قرار دارد.

شیرانی با اشاره به برنامه‌های آموزشی و مداخلات کاهش مصرف، تأکید کرد: این اقدامات اثرگذار بوده و هر چه آموزش و مداخلات بیشتر باشد، نتایج مثبت بیشتری دیده می‌شود و استان اصفهان نسبت به سایر استان‌ها از نظر نسخه‌های سرپایی آنتی‌بیوتیک وضعیت به نسبت بهتری دارد اما به طور کلی مصرف آنتی‌بیوتیک در کشور بالاست.

وی یادآور شد: استفاده منطقی از آنتی‌بیوتیک‌ها و آموزش مداوم پزشکان و مردم می‌تواند به کاهش مصرف بی‌رویه و مقابله با مقاومت آنتی‌بیوتیکی کمک کند.