شروع مدرسه از ساعت ۶ صبح؛ راهکار صرفه جویی یا فشاری مضاعف بر خانواده

با ابلاغ رسمی وزارت آموزش و پرورش مبنی بر آغاز فعالیت مدارس و برگزاری امتحانات از ساعت ۶ صبح از تاریخ ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴، بسیاری از خانواده‌ها در استان لرستان نسبت به این تصمیم واکنش منفی و نگرانی شدید نشان داده‌اند. این تصمیم که با هدف کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از ناترازی برق در تابستان اتخاذ شده، اکنون به یکی از مباحث داغ اجتماعی و آموزشی در استان تبدیل شده است.
به گزارش پایگاه خبری قاب خبر به نقل از گریت نیوز: در پی ابلاغ رسمی وزارت آموزش و پرورش مبنی بر آغاز فعالیت مدارس و برگزاری امتحانات از ساعت ۶ صبح بسیاری از خانواده ها از بخشنامه جدید آموزش و پرورش انتقاد کردند که گزارشی از پیامدهای تصمیم جدید آموزش و پرورش از نگاه والدین و کارشناسان در لرستان را ارائه خواهیم کرد.

نگرانی والدین؛ چالش بزرگ برای خانواده‌های شاغل

والدین بسیاری، به‌ویژه در خانواده‌های شاغل، معتقدند حضور دانش‌آموزان در مدارس از ساعت ۶ صبح نه‌تنها با ریتم طبیعی خواب نوجوانان ناسازگار است، بلکه فشار مضاعفی بر خانواده‌ها برای همراهی صبحگاهی وارد می‌کند. یکی از والدین در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید:با این تصمیم مجبوریم حدود ساعت ۵ صبح فرزندمان را بیدار کنیم؛ در حالی‌که خودمان نیز باید آماده رفتن به محل کار شویم. این برنامه‌ریزی نه تنها استرس صبحگاهی را افزایش می‌دهد، بلکه بر سلامت روحی و جسمی بچه‌ها هم تأثیر دارد.

والدین: ما ساعت ۵ صبح باید بیدار شویم، بچه‌ها خسته و بی‌حال می‌روند مدرسه

بسیاری از والدین معتقدند این تصمیم بدون در نظر گرفتن شرایط واقعی زندگی خانواده‌ها، وضعیت حمل و نقل عمومی، خواب طبیعی کودکان و نوجوانان و امنیت صبحگاهی به‌ویژه برای دانش‌آموزان دختر گرفته شده است.
خانم محمدی، مادر یک دانش‌آموز ابتدایی در خرم‌آباد می‌گوید:اگر کلاس از ۶ صبح شروع شود، باید ساعت ۵ یا حتی زودتر بیدارش کنیم. ما خودمان شاغلیم و این تصمیم کل برنامه روزانه ما را مختل می‌کند.

تأثیر بر سلامت دانش‌آموزان و افت عملکرد تحصیلی

کارشناسان آموزشی و بهداشتی نیز هشدار داده‌اند که شروع کلاس‌ها از ساعت ۶ می‌تواند با افت کیفیت یادگیری، خواب ناکافی و اختلال در تمرکز دانش‌آموزان همراه باشد.
دکتر عسگری، روان‌شناس تربیتی می‌گوید:بیدار شدن پیش از ساعت ۵ برای یک نوجوان دبیرستانی در بلندمدت می‌تواند سبب خستگی مزمن، افزایش اضطراب و حتی کاهش انگیزه تحصیلی شود. سیستم آموزشی نباید در رقابت با ساعت خواب طبیعی بدن قرار گیرد.

کارشناسان آموزش: تصمیمی برخلاف اصول علمی رشد نوجوانان

کارشناسان آموزشی و سلامت روان نسبت به آسیب‌های جسمی و روحی ناشی از بیداری زودهنگام برای نوجوانان هشدار می‌دهند.
دکتر حیدری، روان‌شناس تربیتی در این باره می‌گوید: تحقیقات علمی نشان می‌دهد نوجوانان نیاز به ۸ تا ۱۰ ساعت خواب شبانه دارند. وقتی مجبور شوند ۴:۳۰ یا ۵ صبح بیدار شوند، دچار اختلال خواب، کاهش تمرکز، زودخستگی و حتی افت تحصیلی می‌شوند. این تصمیم بدون در نظر گرفتن نیازهای بیولوژیکی کودکان اتخاذ شده است.

چالش‌های مدارس: افزایش فشار بر کادر اجرایی، تداخل برنامه‌ریزی و امنیت

مدارس نیز با چالش‌های جدیدی مواجه شده‌اند. طبق بخشنامه، مدیر و کادر اجرایی باید پیش از ساعت ۶ صبح در محل مدرسه حاضر باشند تا ورود دانش‌آموزان مدیریت شود. این مسئله به‌ویژه در مدارس حاشیه‌ای، مدارس دخترانه، یا مناطقی با کمبود نیرو، عملیاتی شدن تصمیم را دشوار کرده است.

یک مدیر مدرسه در منطقه اسدآبادی خرم‌آباد که نخواست نامش فاش شود گفت: مجبوریم مدیر، معاون، خدمتگزار و نگهبان را از ساعت ۵:۳۰ صبح در مدرسه مستقر کنیم. مگر با چه نیرویی؟»

حمل‌ونقل عمومی و سرویس مدارس؛ چالشی دیگر در لرستان

موضوع سرویس مدارس و حمل‌ونقل دانش‌آموزی نیز یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های خانواده‌هاست. رانندگان سرویس اغلب همکاری محدودی با تغییر ساعات دارند و در بسیاری از مناطق، حمل و نقل عمومی کافی وجود ندارد.
پدر یک دانش‌آموز در بروجرد گفت:ما سرویس نداریم. باید خودم ساعت ۵:۴۰ دخترم را با ماشین ببرم مدرسه. اما خودم هم باید ساعت ۶:۰۰ بروم اداره. این فشار قابل مدیریت نیست.

دمای مدارس، آزمونی برای زیرساخت‌ها

طبق این بخشنامه، دمای مدارس باید روی ۲۵ درجه تنظیم شود و سیستم‌های سرمایشی از ساعت ۱۳ تا ۶ صبح خاموش بمانند. با توجه به گرمای زودرس در استان لرستان، این تصمیم نیز می‌تواند به گرمازدگی و نارضایتی دانش‌آموزان در ساعات بعد از ظهر منجر شود.

پیشنهادها برای بهبود شرایط:

شناور کردن ساعات آغاز مدارس با توجه به اقلیم هر استان
تغییر تدریجی و مرحله‌ای زمان شروع به‌جای اعمال یکباره

پیش‌بینی سرویس ایمن برای مناطق کم‌برخوردار

استفاده از ساعات عصر برای برگزاری امتحانات داخلی

در نظر گرفتن شرایط خاص خانواده‌های شاغل با فرزند محصل

نتیجه‌گیری:

تصمیم آموزش و پرورش برای شروع کلاس‌ها و امتحانات از ساعت ۶ صبح گرچه در راستای کاهش مصرف انرژی و مدیریت بحران برق گرفته شده، اما بدون در نظر گرفتن ابعاد اجتماعی، تربیتی و روانی آن، می‌تواند به بروز مشکلات گسترده‌تری منجر شود. اگرچه هدف مثبت است، اما ابزار اجرا نیازمند بازنگری و هماهنگی دقیق‌تر با بدنه جامعه و مدارس است

سجاد دالوند