بحران آب و نظام بهره‌وری انرژی

حاتم نیک‌بخت: درحالی‌که جامعه بشری به‌سرعت تمام در حال صنعتی‌شدن است و نیاز به تأمین آب بیشتری برای صنایع عظیم درحال‌رشد بالاخص در جوامع توسعه‌یافته محسوس است، پدیده ال نینو  به همراه گسترش آلودگی‌ها و نقش آن در تغییرات اقلیمی و رشد کمربند خشکی، سایه شوم و سهمگینی بر زیست بشریت بر کره زمین انداخته است.

با نگاه اجمالی به نمودار بارش در سی‌سال اخیر، آنچه که مشخص است میزان نزولات جوی به‌شدت در حال کاهش  و مدار خشکی زمین در حال گسترش به شمالگان و تغییرات و جا بجایی کلون‌های اقلیمی است.این در حالی است که  انرژی و برنامه‌ریزان توسعه نتوانستند بهره‌وری‌های صنعتی، کشاورزی و انسانی را مطابق با این بحران وفق دهند.

در کشور ما تأسیس صنایع آب‌بر در نزدیک کویر لوت، کشت محصولات به‌شدت آب‌بر، تأسیس مراکز جمعیتی در مناطق خشک، فرسودگی تأسیسات انرژی و محورهای انتقال و به‌تبع آن هدررفت از نمونه‌های بی‌تدبیری‌های مدیریتی است. در حال حاضر تنها ۷ درصد از منابع آب کشور ما در مصارف خانگی استفاده می‌شود مابقی آن در کشاورزی و صنعت مورداستفاده قرار می‌گیرد، حتی اتلاف در شبکه انتقال به دلیل فرسودگی از مصارف خانگی بیشتر است.

برای برون‌رفت از این بحران زیستی، امنیتی باید از شعارها و اقدامات هیجانی تبری جست. الگوی تولید و نظام بهره‌وری مصرف در کشورهای خشک، مانند عربستان، و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس را مطالعه و در صورت امکان در کشور اجرایی کنیم.صنایع آب‌بر در مکران تأسیس شوند و مهم‌ترین عمل اصلاح الگوی کشاورزی است، به جز محصولات راهبُردی مانند گندم بدون شک باید از به زیر کشت بردن محصولات به‌شدت آب‌بر جلوگیری شود.

آن‌وقت شاید در طول سالیان درازی بتوانیم بر این بحران آخرالزمانی فائق آییم و روزی دشت‌های این سرزمین را سرسبز ، منابع زیر زمینی تأمین و نشست‌های زمین متوقف و دست در دست هم شاید توانستیم میهن خویش را کنیم آباد.