موفقیت در خانواده با یک تشویق شروع می‌شود

پیروزی‌های کوچک در وجود شما دوپامین ایجاد کرده و باعث ایجاد حس خوب و انگیزه می شود، پیروزی‌های کوچک می‌توانند سرآغازی برای رسیدن به پیروزی‌های بزرگ باشند، پیروزی‌های کوچک فرصت‌هایی برای یادگیری فراهم می‌کنند. این پیروزی‌های کوچک همانند آزمایش‌های کوچکی عمل می‌کنند که بازخورد سریعی ارائه می‌دهند تا بتوانیم سازگار شویم، یاد بگیریم و بداهه‌پردازی کنیم. اگرچه پیروزی‌های کوچک، سطح انتظارات را پایین می‌آورند. ولی این پیروزی های کوچک هزاران هزار مزیت خوب دارند و دلیل خوبی برای تشویق، جشن گرفتن و بزرگداشت آن در خانواده هستند.

برای اینکه بدانیم آیا تشویق و بزرگداشت این پیروزی های کوچک در خانواده کار درستی است یا نه خبرنگار ایرنا زندگی با دکتر محمود حیدری روانشناس و روان درمانگر به گفت وگو نشسته است که در ادامه می خوانیم.

دکتر حیدری در بیان نقش خانواده در افکار، اعتقادات و باورهای افراد گفت: صحبت از خانواده یعنی سخن گفتن از مهمترین واحد و اصلی ترین عنصر اصلی یک جامعه. خانواده زیربنای شکل گیری شخصیت و به عبارتی منش میلیون ها انسان است.  هر چه خانواده کارآمدتر باشد جامعه کارآمدتر خواهد شد و بر عکس این امر نیز صادق است.

مقالات بیشماری از تاثیر سبک فرزندپروری والدین در شکل گیری باورهای هسته ای خانواده دلالت دارند. پس تجربیات سال های نخستین کودکی به همراه حوادث سرنوشت ساز در درون خانواده، تاثیر بسزایی در خروجی آن یعنی فرزندان خواهد داشت. باورها در حقیقت مدل اعتقادی و رفتاری شخص می باشد که پس از شکل گیری در دوران اولیه زندگی تغییر آن بسیار مشکل خواهد بود. باور همان سنگ زیربنای ساختمان شخصیت فرد شامل افکار و احساسات و رفتار فرد در موقعیت های مختلف زندگی است.

این روان شناس یکی از مهارت هایی که می تواند باعث انسجام و اتحاد و صمیمیت بین اعضا خانواده باشد را استفاده از آیین قدردانی و تشویق از کلیه ی اعضای خانواده دانست و گفت: تمامی تولد ها مناسبت ها و روزهای مهم به همراه دست آوردهای به ظاهر کوچک مانند قبولی در پایه های تحصیلی موفقیت های ورزشی، هنری اعضای خانواده می بایست جشن گرفته شود. البته در اینجا لازم می بینم کلمه جشن و قدردانی را کمی باز کنم.

نوازش های کلامی و غیر کلامی مانند دادن گل و یا تشویق های کلامی ساده در آغوش گرفتن و بوسیدن اعضا و برگزاری یک مراسم چند دقیقه ای نقش بسیار پررنگی را در آموزش به فرزندان و بالعکس فرزندان به والدین بازی خواهد کرد.

خانواده می تواند با تجلیل از زادروز اعضای خانواده مانند؛پدر، مادر و فرزندان و یا حتی موفقیت های اعضا، باعث افزایش پای بندی و پذیرش بی قید و شرط اعضا خود شود. این امر خود باعث افزایش صمیمیت و حرمت نفس تمامی افراد خانواده را به دنبال خواهد داشته و هر مقدار قدردانی از اعضا بیشتر شود طبعا سطح کارآمدی و موفقیت های بعدی نیز بیشتر خواهد شد.

حیدری در پاسخ به این سوال که آیا این تشویق ها و جشن ها موجب بد عادت شدن و یا شرطی شدن اعضای خانواده می شود یا نه اظهارداشت: منظور از برگزاری مناسبت‌های خانوادگی رساندن این جمله به فرد است که ما یعنی مابقی اعضای خانواده قدر تلاش تو را می دانیم. حالا چه این تلاش به موفقیت ختم شده باشد یا نشده باشد. نکته دیگری را که می بایست در نظر بگیریم سادگی در بیان تقدیر و تشکر است و تاکید می کنم بسیاری از خانواده های ایرانی یاد نگرفته اند که با گفتن یک جمله ساده محبت آمیز چه تاثیر بسزایی را در فرد مقابل به جا می گذارند و نیازی به خرج کردن های افراطی نیست.

در ادامه موقعی این مدل تشکر باعث ملال افراد خانواده می شود که نمایشی و ظاهری و سمبلیک و بدون ابراز هیجان باشد و این جاست که تاثیر خود را ازدست می دهد. در صورتی که این مدل ساده بیان هیجانات مثبت ادامه یابد نه تنها بد نمی باشد بلکه باعث یادگیری نسلی می شود و به عنوان یک میراث خانوادگی از نسلی به نسل دیگر و از فردی به فرد دیگر در جامعه انتقال می یابد و خود باعث شادی خانواده و جامعه خواهد شد.

تقدیر و تشکر و قدردانی به طور کل می تواند باعث افزایش انگیزه و رشد حرمت نفس افراد خانواده شود و مطمئن باشید که لحن و مدل کلمات محبت آمیز نقش معجزه‌آسایی دارد. من در اتاق درمان از نزدیک شاهد معجزه کلمات بین زوجین و فرزندان بوده ام و این خرده مهارت قدردانی هیچ گونه ضرر و زیانی را به دنبال نخواهد داشت.