جدال اراضی تشنه لرستان برای منابعی که “آب” رفت

به گزارش قاب خبر و به نقل از ایرنا، خشکسالی در لرستان مانند سایر نقاط کشور چندسالی است که جولان می دهد و استان آبشارها و چشمه های زیبا را هم در نبردی طولانی لب تشنه کرده است، اما در جدیدترین آمار ارائه شده توسط مسوولان استان، در حال حاضر شرایط از آنچه تصور می شد بدتر شده و به گفته مدیر آبفای لرستان تنش آبی تجربه شده در شهریور پارسال، از ابتدای تیرماه امسال در استان جولان می دهد.

آنطور که مدیرکل هواشناسی لرستان می گوید: باتوجه به بارش های سال گذشته تنها یک درصد استان شرایط نرمال دارد و ۴۸ درصد وسعت لرستان دارای خشکسالی شدید است.

به گفته بهروز مرادپور از مهر ۱۴۰۳ تا پایان خرداد ۱۴۰۴، متوسط بارش‌ها در لرستان نسبت به سال گذشته ۴۱ درصد و نسبت به بلندمدت ۳۸ درصد کاهش یافته است و هم اکنون هفت درصد از مساحت استان درگیر خشکسالی خفیف، ۱۲ درصد خشکسالی متوسط، ۳۱ درصد خشکسالی شدید و ۴۸ درصد خشکسالی بسیار شدید بوده‌اند.

هنوز تبعات خشکسالی پارسال و کاهش بارش ها در لرستان خودنمایی می کند که مدیرکل هواشناسی لرستان در خصوص چشم‌انداز بارش‌های سال زراعی پیش‌رو هم خبرهای خوبی ندارد، مرادپور می گوید: پیش‌بینی‌های دقیق بارندگی برای فصل پاییز روند کاهش نشان می دهد اما به‌طور احتمالی، آغاز بارش‌ها از دهه سوم آبان‌ماه خواهد بود بنابراین احتمال دارد، پاییز امسال از نظر بارش، وضعیت نرمالی نداشته باشد.

حالا خشکسالی در حالی دامان لرستان را گرفته که زمین های تشنه در حال جدال برای دریافت جرعه آبی از رودخانه هایی هستند که آنها نیز خود تشنه لب شده اند و بنابر اعلام آب منطقه ای، ۸۰ درصد افت آبدهی داشته اند و این یعنی، امیدی به رودخانه ها نیست، از طرفی آب منطقه ای می گوید با توجه به تنش آبی ۶ شهر استان، منابع ذخیره در سدهای استان که آن هم تنها ۳۰ درصد حجم مخزن است، برای تامین آب شرب شهرها تا فصل پاییز ذخیره می شود و رهاسازی آب نیمه جان برخی سدها برای کشاورزی و باغبانی، ریسک کمبود یا نبود آب آشامیدنی را در ماه های آینده به دنبال خواهد داشت.

لرستان از دیرباز حدود ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر شبکه رودخانه داشت و خروش رودخانه هایی چون کشکان، کاکارضا، ماربره، خرم رود و سیمره مثال زدنی بود، اما اکنون آب منطقه ای لرستان می گوید اکثر این رودخانه ها خشک و کشکانی که به تنهایی فاجعه سیل ۹۸ را به بار آورد، تا چند روز دیگر خشک و از نفس می افتد.

به گفته احمد گودرزی معاون شرکت آب منطقه ‌ای لرستان هم اکنون متوسط آبدهی کل رودخانه‌های لرستان حدود ۴۰۰ لیتر بر ثانیه است، درحالیکه این میزان در همین زمان طی سال گذشته ۲ هزار و ۳۰۰ لیتر بر ثانیه بود.

وی با بیان اینکه بیشتر رودخانه‌های لرستان با افت آبدهی بالای ۸۰ درصد مواجه هستند، گفت: با توجه به خالی بودن ۷۰ درصد مخزن سدهای استان، اولویت بندی برای تامین آب شرب بر موارد دیگر ارجحیت دارد.

وی اظهار داشت: اکثر رودخانه‌های لرستان در آستانه خشک‌شدن هستند به طور مثال میزان آبدهی رودخانه کشکان پلدختر تنها ۱۵۰ لیتر بر ثانیه است که بر اساس پیش بینی وضع موجود، به ‌احتمال خیلی زیاد تا چند روز آینده خشک می شود.

گودرزی در خصوص منابع آب زیرزمینی استان نیز گفت: افت سطح سفره‌های آب زیرزمینی استان پایان اردیبهشت‌ماه امسال ۸۰ سانتی‌متر نسبت به مدت مشابه سال قبل و معادل ۶۴ میلیون متر مکعب بوده است.

به گفته وی لرستان در بلندمدت حدود ۵۰۰ میلیون مترمکعب کسری آبخوان دارد که بیشترین مقدار افت هم مربوط به دشت کوهدشت به میزان ۲۰.۵ و دشت ازنا و الیگودرز با ۱۰.۱ است به عبارتی این ۲ دشت ۳۱۱ میلیون مترمکعب کسری آبخوان دارند.

به گفته رییس سازمان جهاد کشاورزی لرستان، بخش بسیاری از زیربخش های حوزه دام، طیور، شیلات، کشاورزی و باغبانی استان دچار خسارت خشکسالی شده که حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان برآورد می شود، اما در حال حاضر ۲۲ هزار هکتار کشت و باغ در معرض نابودی هستند.

آنطور که نامدار صیادی می گوید در حال حاضر سه هزار و ۲۰۰ هکتار از باغات استان و ۱۹ هزار هکتار از اراضی کشاورزی لرستان در معرض تهدید و خشکی هستند که باید با رهاسازی آب سدها و آبرسانی از طریق تانکر، از خشکی این اراضی جلوگیری کرد.

به گفته وی هم اکنون در منطقه اراضی پایاب سد ایوشان خرم آباد به ویژه پایین بند انحرافی کاسیان بحران داریم، چراکه حدود ۱۴۷ هکتار از باغات در معرض خشک‌شدن هستند و تامین آب احشام دامداران این منطقه نیز با مشکل مواجه است.

وی بحران آب در زیربخش های کشاورزی لرستان را جدی توصیف کرد و یادآور شد: پیشنهاد مشخص ما این است که برای این منطقه به مدت ۲ روز، ۲ مترمکعب، آب و سپس یک مترمکعب به‌صورت مداوم از سد ایوشان رهاسازی شود.

صیادی افزود: کشت سه هزار هکتار کشت برنج در پایین‌دست سد ایوشان اکنون به حدود ۴۰۰ هکتار کاهش ‌یافته است که رهاسازی آب در شرایط کنونی، فرصتی برای کشت این محصول نخواهد بود اما آب مورد نیاز باغات و احشام منطقه را تامین می کند.

وی ادامه داد: همچنین ۴۸۵ هکتار باغ در ۴۷ روستای چگنی، ویسیان و نزدیک معمولان، دچار کمبود آب هستند که باید این مشکل تا حدودی از طریق تانکرهای آب‌رسان حل شود.