مصرف بالغ بر ۹۰ درصد آب در بخش کشاورزی

پیام باقری افزود: با توجه به شرایط جغرافیایی ایران ۸۵ درصد از مساحت کشور در اقلیم خشک و نیمه‌ خشک قرار دارد و تنها ۱۵ درصد از مناطق از شرایط اقلیمی مدیترانه ای و مطلوب برخوردار هستند. این وضعیت باعث شده تا ایران با محدودیت شدید منابع آب روبرو شود به طوری که در دهه‌ های اخیر افزایش برداشت از منابع آب‌ های زیرزمینی منجر به بحران‌های جدی شده و تعداد چاه‌ های مجاز و غیرمجاز از ۴۷ هزار حلقه در دهه‌ های گذشته به بیش از یک میلیون حلقه افزایش یافته است.

وی با تاکید بر اینکه ۶۹ درصد از دشت‌ های کشور در وضعیت ممنوعه یا بحرانی قرار دارند، افزود: میزان برداشت آب از ۱۹۴ میلیارد مترمکعب در دهه ۵۰ به ۴۷ میلیارد مترمکعب در سال ۱۴۰۰ کاهش یافته که نشان‌ دهنده افت شدید منابع آبی است.

این فعال بخش خصوصی به چند عامل کلیدی در تشدید بحران آب اشاره کرد و افزود: تغییر نظام بهره‌برداری کشاورزی پس از اصلاحات ارضی، که منجر به کاهش اندازه زمین‌های کشاورزی و افزایش برداشت‌های غیراصولی می شود.

وی با یادآوری اینکه اکنون کشور با کاهش ۴۲ درصدی روان آب‌ های سطحی و ۱۶ درصدی کاهش بارش‌ ها در مقایسه با دوره‌های گذشته روبرو است، گفت: در دهه ۶۰ به بعد سالانه ۵ میلیارد مترمکعب بیش از ظرفیت منابع تجدیدپذیر استفاده می کنیم که منجر به کسری تجمعی ۱۵۰ تا ۳۵۰ میلیارد مترمکعبی شده است. اضافه برداشت‌ها به طور متوسط در دهه ۵۰ هزار متر مکعب بود اما در سال ۱۴۰۰ به ۴۷ هزار متر مکعب رسیده که باعث فرو نشست زمین شده است این امر که امنیت زیرساخت‌ ها و توسعه اقتصادی را تهدید می‌کند.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر لزوم تغییر رویکردهای فعلی برای مدیریت بحران کاهش سهم کشاورزی از مصرف آب توسعه مکانیزاسیون کشاورزی هوشمندسازی، کاهش برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی تخصیص آب برای محیط زیست افزایش بهره وری احیای قنوات را پیشنهاد داد.

باقری گفت: در حال حاضر سهم کشاورزی از مصرف آب ۸۲ میلیارد متر مکعب است که باید این رقم به حدود ۵۰ میلیارد متر مکعب کاهش یابد. این میزان مصرف آب در حوزه کشاورزی را ناشی از کشاورزی سنتی است که با هوشمندسازی و مکانیزه کردن کشاورزی می‌توان مصرف آب را بهینه کرد

وی تاکید کرد: برای حفظ اکوسیستم محیط زیستی باید سالانه ۱۲ میلیارد متر مکعب آب به این بخش اختصاص یابد و بهره‌وری آب از ۱.۳ کیلوگرم محصول به ازای هر مترمکعب به ۳ کیلوگرم افزایش یابد، پروژه‌های احیای آب‌های زیرزمینی و واگذاری مدیریت آب نیازمند بازنگری است.